Koester bomen en geniet ervan!

Marie-José is adviseur Groen en daarmee verantwoordelijk voor het groenbeheer in Breda.

Als kind was Marie-José van den Bersselaar altijd al buiten te vinden. En klom ze in elke boom die ze maar tegenkwam. Niet zo gek dus, dat ze ‘iets’ met bomen is gaan doen. Marie-José is adviseur Groen en daarmee verantwoordelijk voor het groenbeheer in Breda. Dat varieert van bepalen waar nieuwe – en welke - bomen komen tot besluiten welke bomen gekapt moeten worden.

“Maar neem van mij aan, we kappen nooit zomaar iets,” trapt Marie-José af. “Als we kappen, dan is dat nodig. Omdat een boom ziek is of onveilige situaties oplevert bijvoorbeeld. Dan denken we ook meteen na over wat er voor in de plaats komt.”

Stad in een park

“Mijn werk is net een puzzel. Waar komt een boom het best tot z’n recht om echt oud te groeien? Welke boomsoorten passen in een woonstraat? Waar liggen kabels en leidingen? Wat zeggen onze ontwerpers en boomspecialisten en wat zijn de wensen van bewoners? Het maakt mij trots hoe we in Breda met bomen -en met groen in het algemeen - omgaan. In 2030 willen we ‘stad in een park’ zijn. In mijn ogen zijn we dat al. We hebben al veel en mooi groen. Dat merken bewoners ook op; we krijgen leuke reacties op hoe kleurrijk de stad is door het planten van bloembollen. En onze inwoners helpen ons ook een handje door tegels uit de tuin te halen of door een groen dak aan te leggen. Iedereen ziet steeds meer de waarde van groen.

Genieten

“Ik vind het wel eens jammer dat bomen soms ook in verband gebracht worden met overlast van takjes, pluis of vallende bladeren. Ik heb er dan ook mijn persoonlijke missie van gemaakt om iedereen vooral de waarde en functies van bomen te laten inzien. Bomen zorgen voor zuurstof, voor variatie in het straatbeeld, voor wateropslag en voor schaduw en koelte in de zomer. Voor het klimaat dus! Zonder bomen kunnen we simpelweg niet leven. Laten we dat vooral koesteren en ervan genieten!”

Meer variatie

“De laatste jaren kijken we naar meer variatie van bomen in het straatbeeld. Met verschillende boomsoorten voorkom je ook dat alles weg moet als er een ziekte ontstaat bij een bepaalde soort boom; noem t risicospreiding. Meer variatie zorgt ook voor meer kleur vanwege verschillende bloeiperiodes. En het is nog goed voor de biodiversiteit in een gebied ook.”

Leren

“We leren van het verleden. Wist je dat een boom net zoveel ruimte onder de grond nodig heeft als dat je boven de grond ziet? Daar keken we in het verleden niet altijd even goed naar. Met het bekende probleem van worteldruk als gevolg. Want, als een boom geen ruimte heeft om in de grond te groeien, zoeken de wortels wel een andere weg waar water te halen is. Vaak is dat direct onder de bestrating. En dan krijg je dus die worteldruk. Tegenwoordig letten we goed op welke boom waar past. En ook waar niet. Bij minder ruimte is een kersenboom dan heel geschikt. En bepaalde soorten die gevoelig zijn voor bladluis -ik noem een Lindeboom-, plaatsen we niet langer bij parkeerplaatsen. Die luis zorgt namelijk voor plak op de auto’s. Nog een leuk weetje: om bladluis tegen te gaan, hangen we soms zakjes met lieveheersbeestjes op; lieveheersbeestjes zijn er dol op.”

QR-informatieborden

“Tot nu toe zie je aan een stip op een boom dat ie gekapt moet worden. Maar, ik wil graag meer vertellen. Waarom een boom gekapt wordt bijvoorbeeld. En wat ervoor in de plaats komt. Daarom starten we nu met een pilot met QR-bordjes. We gaan testen of we op deze manier met omwonenden kunnen communiceren over werkzaamheden bij de betreffende boom of bomen. Op een later moment kunnen we dan ook informatie over de geschiedenis ervan toevoegen. Ook mooi: de QR-bordjes zijn biobased (uit de natuur); dus ze gaan zeker 30 jaar mee.”

Misverstand

“Ik krijg regelmatig de vraag hoeveel bomen we hebben in Breda. Dat zijn er zo’n 114.000 in de straten en parken. Dan reken ik bomen van particulieren niet mee. Maar eigenlijk wil ik van het noemen van aantallen af. Dat zegt namelijk niet zoveel. Ruimte geven aan 5 bomen om te groeien, levert namelijk meer groen (bladerdek/kronen) op dan 10 bomen letterlijk op een kluitje planten.”

Druk

“Bredase bomen worden elke 3 jaar gecontroleerd. Gaat het niet goed met een boom, dan doen we het elk jaar. De bomen in het centrum controleren we sowieso jaarlijks. Omdat het meestal om oude bomen gaat, er veel bezoekers in het centrum zijn of omdat deze bomen druk ervaren van bijvoorbeeld evenementen in ons Park Valkenberg. Veel voetstappen of zwaar materieel over een grasveld, vinden bomen gewoon niet fijn. Ze hebben ‘losse’ grond nodig om goed te kunnen groeien. Dan nemen we maatregelen om de grond weer los te maken.”

Bredase Bomen

Marie-José is er trots op hoe we in Breda met bomen omgaan. Dat geldt ook voor wat we met het hout van gekapte Bredase bomen doen. “Dat hout zien we op verschillende plekken terug in de buitenruimte en bij horecazaken in de stad. Zo zijn de picknickbanken bij de Oude Vest, de bar van Frontaal, de tafels bij Brack en de fietsenstalling in het Mastbos letterlijk uit Bredaas hout gesneden. Ieder voorwerp van Bredaas hout is ook herkenbaar; soort, herkomst en leeftijd van de boom, staan er ingebrand. Dan zit ik op een terras met vrienden aan een tafel die ik nog gekend heb als boom. Hoe leuk is dat!”

Bomen over bomen

“In mijn vrije tijd, trek ik graag de natuur in, op zoek naar mooie bomen. Ik heb nou eenmaal een groen hart. De mensen in mijn omgeving weten dat. Ik ben pas geleden 50 geworden en bijna al mijn cadeaus hadden te maken met bomen en natuur. En alsof ik vanwege mijn werk nog niet genoeg met mijn neus in de bomen zit, ben ik sinds afgelopen januari ook lid van het bestuur van de stichting Norm Instituut Bomen. Daarin kijken we landelijk – met 5 gemeenten - hoe bomen een goede plek kunnen krijgen in de openbare ruimte. Ook  volg ik voor mijn werk een Europees erkende opleiding om de waarde en functies van bomen beter te kunnen uitdragen binnen mijn werk en bij bewoners. Ik zie mezelf dan ook graag als een ambassadeur die pleit voor de waarde en rol van bomen. ‘Bomen over bomen’ zal ik dan ook altijd blijven doen.”