'Het hele jaar bezig met verkiezingen'

Op 7 juli viel het Kabinet (Rutte IV). Dat betekent dat er - eerder dan voorzien - weer landelijke verkiezingen zijn. Eric Goossens, die al ruim 25 jaar bij de gemeente Breda werkt, is er ook weer druk mee. Naast beleidsadviseur is hij namelijk ook al ruim 16 jaar projectleider Verkiezingen. Afgelopen maart zorgde hij er – samen met een heel team collega’s voor – dat je in maar liefst 90 Bredase stembureaus je stem kon uitbrengen voor de verkiezingen voor de Provinciale Staten en waterschappen. Op woensdag 22 november zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Ook dan kun je weer in een van de 90 stembureaus terecht, waaronder in ons nieuwe talentencentrum De Kragt. Eric vertelt wat er daarvoor zoal moet gebeuren. 

Jaarrond

“Vrijwel niemand staat er bij stil dat je eigenlijk het hele jaar met verkiezingen bezig bent. Van voorbereiding tot evaluatie. En dat voor alle verkiezingen, dus niet alleen voor de landelijke verkiezing voor de Tweede Kamer, maar ook voor die van de Provinciale Staten, het Europese Parlement en ‘onze eigen’ gemeenteraadsverkiezingen. Zo is er vrijwel ieder jaar wel een verkiezing te organiseren. Dit jaar dus zelfs twee vanwege de vervroegde verkiezing voor de Tweede Kamer. Zonder de val van het kabinet zou de volgende verkiezing van de Tweede Kamer pas in 2025 plaatsvinden.”

Voorbereidingen treffen

Het organiseren van verkiezingen is veel meer dan alleen zorgen dat iedereen thuis een stempas bezorgd krijgt en dat er mensen op het stembureau zitten. “Normaal gesproken starten we zo’n 8 maanden voor de verkiezingen met het werven van stemlokalen. Nu hebben we niet eens de helft van die voorbereidingstijd en viel het ook in een periode dat veel collega’s op vakantie waren of nog gingen. En toch kun je op 22 november weer in 90 stemlokalen je stem uitbrengen. Als we weten welke locaties we weer kunnen inrichten als stemlokalen, beginnen we met de werving van de stembureauleden. Dat is meestal zo’n 5 maanden voor de verkiezingen en nu doen we dat in 3 maanden. Voor 22 november zetten we ongeveer 1.200 mensen in op de dag zelf en nog eens 125 de volgende dag."

Iedereen toegankelijk stemmen

“Dat je in Breda in wel 90 stemlokalen kunt stemmen, doen we om het voor iedere Bredanaar zo makkelijk mogelijk maken om te gaan stemmen. Daarom zorgen we er ook voor dat vrijwel alle stembureaus toegankelijk zijn. Zo is er bij ‘Het Sportcentrum’ (voorheen ‘De Scharen’) aan de Bijster een stembureau ingericht waar slechtzienden en blinden geheel zelfstandig kunnen stemmen. Ook zetten we weer stemtaxi’s in voor Bredanaars die slecht ter been zijn en zelf geen vervoer hebben naar een stemlokaal. Daarnaast hebben we nu ook twee mobiele stembureaus. Daarmee gaan we op 22 november verschillende tehuizen langs zodat bewoners daar ter plekke hun stem kunnen uitbrengen. 

En dit is dan alleen nog maar de fysieke toegankelijkheid. Daarnaast hebben we veel aandacht voor de toegankelijkheid van het stemproces zelf. Zo zijn er op drukkere bureaus gastvrouwen en -heren om mensen te begeleiden en we hebben een paar jaar geleden de verlichting in de stemhokjes verbeterd. Ook plaatsen we bordjes met eenvoudige teksten zoals ‘lever hier uw stempas in’ om het ook voor laaggeletterden en anderen die het misschien wat spannend vinden om te gaan stemmen, zo begrijpelijk mogelijk te maken. En in de training van de stembureauleden komt aan bod hoe zij de kiezers het beste kunnen benaderen om hen op hun gemak te stellen en hoe ze kunnen helpen waar dat nodig is.” 

Veelzijdig

Eric is blij met zijn werk. “De aanloop naar de verkiezingen is druk - helemaal met zo weinig voorbereidingstijd - maar het organiseren ervan geeft veel voldoening. Vooral omdat het zo veelzijdig is. Zo moeten we met veel mensen en organisaties samenwerken en afstemmen. Bijvoorbeeld met de logistieke partner om de stembureaus fysiek in te richten. En met de drukker van de stempassen en stembiljetten zodat iedereen die op tijd in huis heeft. Dit werk is juridisch en tegelijkertijd ook heel praktisch; ieder jaar wijzigen er wel regels en het is belangrijk dat het verkiezingsproces volgens de wet- en regelgeving wordt ingericht. Er moet ook veel geregeld worden. Een flexibele instelling is daarbij een belangrijke eigenschap. Er gebeuren namelijk ook onverwachte dingen. Om een voorbeeld te geven: vorig jaar hebben we nieuwe transportboxen aangeschaft met een uniek slot voor iedere box. Dat moest vanwege strengere eisen voor het transport en de opslag van de stembiljetten. En wat denk je? Zijn de stembiljetten dit jaar te groot voor de transportboxen. Natuurlijk kunnen we ze vouwen, maar dan passen er maar heel weinig stembiljetten in een box. Dus gaan we de stembiljetten nu in de stembussen transporteren. Dat vraagt vanwege die strengere eisen wel om een aanpassing van al die stembussen. En er is veel meer extra ruimte nodig voor de beveiligde opslag ervan.”

Teamwork

Eric vindt het leuk om over zijn werk te vertellen, maar staat niet graag in de spotlights. “Ik ben maar de projectleider”, verontschuldigt hij zich. Daarmee bedoelt hij dat de organisatie van verkiezingen echt teamwork is. “Het maakt mij trots dat ik dit samen met een club enthousiaste collega’s mag doen en dat we ieder jaar die klus ook gewoon weer klaren. Dan heb ik het over collega’s uit mijn eigen ‘club’ van Publiekszaken, maar ook uit de hele organisatie. Collega’s van communicatie, financiën en personeelszaken zijn betrokken. En ook onze bodes, de collega’s van repro en de postkamer zijn hartstikke druk met al het papierwerk dat geprint en vervoerd moet worden. Zo levert iedereen een unieke bijdrage om de verkiezingen tot een succes te maken. En wat dacht je van mijn collega’s aan de balie die Bredanaars helpen aan een nieuwe stempas wanneer die kwijt is geraakt, met een volmacht om iemand anders te laten stemmen of om te regelen dat je in een andere gemeente kunt gaan stemmen.” 

Stemmen tellen

“Je kunt tot 21.00 uur stemmen. Daarna sluiten de stembureaus en worden alle stemmen geteld, zowel op partij- als op kandidaatniveau. Daarna brengen we alle stembiljetten - in afgesloten stembussen - naar Het Sportcentrum, waarna alles de volgende dag wordt gecontroleerd en waar nodig opnieuw geteld.”

Andere taken

Naast de verkiezingen, houdt Eric zich bezig met privacy en informatieveiligheid binnen Publiekszaken. En is hij lid van het algemeen bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken, waar hij Breda landelijk vertegenwoordigt. Tot slot - en dan gaat het toch weer over de verkiezingen - is hij voorzitter van de commissie Verkiezingen. Deze commissie kijkt samen met het ministerie van Binnenlandse zaken, de Kiesraad en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, naar nieuwe wet- en regelgeving en naar ontwikkelingen binnen het verkiezingsproces. Eric behartigt hier de belangen van gemeentes.

Vrije tijd

Wanneer Eric niet aan het werk is, is hij graag in de tuin bezig of speelt hij  graag een spelletje zoals Catan of Keer-op-keer met vrienden. Ook stapt hij graag op de racefiets of samen met zijn vrouw op de e-bike. Samen genieten ze van vakanties met de caravan. Frankrijk en Zeeland zijn favoriet. Eric houdt ook van barbecueën: “Ja, ik ben best wel een bourgondiër. Misschien dat ik me daarom zo thuis voel hier in Breda, ook al woon ik in Oosterhout.”

Alles over de verkiezingen vind je op www.breda.nl/verkiezingen.

Wil jij ook werken bij de gemeente Breda? Kijk op Werken bij de gemeente | Gemeente Breda voor onze vacatures!