‘De hele wereld kan in Breda een paspoort aanvragen’
De meeste inwoners van de gemeente Breda weten ons wel te vinden bij de aanvraag van een nieuw paspoort of identiteitskaart. Maar wist je dat Breda een van de grensgemeenten is waar Nederlanders die in het buitenland wonen ook een paspoort of een identiteitskaart kunnen aanvragen? Simone Blokker is een van onze collega’s die zich hier als medewerker publiekszaken dagelijks mee bezighoudt.
“Door de sluiting van een aantal Nederlandse consulaten, werden grensgemeentes in het leven geroepen”, vertelt Simone. “Samen met elf andere gemeentes, werden wij zo’n grensgemeente. Makkelijk gezegd: wij hebben de taak overgenomen van de consulaten, namelijk: paspoorten verstrekken aan Nederlanders die in het buitenland wonen. Veel mensen weten niet dat we dit ook bij de gemeente Breda doen, maar heel de wereld kan hier een paspoort aanvragen.”
Wij krijgen met Nederlanders te maken waar we niets vanaf weten.
Onderzoek, onderzoek en nog meer onderzoek
Iedere Nederlander die niet in Nederland woont, moet een reisdocument aanvragen bij een ambassade, consulaat of grensgemeente. “En houd in je achterhoofd dat alleen al in België 160.000 Nederlanders wonen die een paspoort moeten aanvragen.” Simone vertelt dat het proces van een paspoortaanvraag van iemand die in het buitenland woont wel degelijk verschilt met iemand die in Breda woont. Het grootste verschil? Het onderzoek dat eraan vooraf gaat. En dat is ook meteen wat Simone het leukste vindt aan haar baan bij de gemeente Breda.
“Wij krijgen met Nederlanders te maken waar we niets vanaf weten”, zegt Simone. “Stel, een dame woont in Amerika en heeft ook in Nederland gewoond. Zij komt waarschijnlijk wel voor in de Basisregistratie Personen (BRP). Maar zodra zij een kind krijgt in Amerika, weten wij daar in Nederland niets vanaf. Komt zij voor haar kind een paspoort aanvragen? Dan starten wij een vooronderzoek: wie is het kind en van wie stamt hij of zij af?”
Digitaal werken
Van de grensgemeenten is Breda koploper wat betreft digitaal werken. “Mensen vullen eerst via de website een vragenformulier in en moeten daar de nodige documenten bij uploaden. Wij starten vervolgens met een voorbeschouwing. Kunnen we aan de hand van de documenten vaststellen dat iemand Nederlander is of hebben we meer documenten nodig? In dat laatste geval nemen we contact met ze op. Zo kan het zijn dat we om een - al dan niet vertaalde of gelegaliseerde - huwelijksakte, geboorteakte of paspoorten van de ouders vragen.” Is het dossier compleet? Dan kan het paspoort aangevraagd worden. Inmiddels werkt het merendeel van de grensgemeenten volgens deze 'Bredase methode'.
Het verschilt per persoon heel erg hoeveel onderzoekwerk er nodig is.
Ingewikkelder dan het lijkt
Toch klinkt dit simpeler dan het in de praktijk is. Simone legt uit: “We zitten vaak met internationaal privaatrecht. Dit houdt in dat we te maken krijgen met wetten die in het buitenland gelden. Wanneer een Nederlands-Marokkaanse man en een vrouw in Nederland gehuwd zijn, maar de man vervolgens ervoor kiest om een tweede vrouw te huwen in Marokko, dan is dit voor de Marokkaanse wetgeving compleet legaal. Wordt er binnen dat tweede huwelijk een kind geboren? Dan is het kind in eerste instantie niet Nederlands, omdat bigamie niet wordt erkend in Nederland. De vader kan dan eventueel door erkenning hier, onder bepaalde voorwaarden én met toestemming van de moeder het Nederlanderschap alsnog doorgeven.”
Verschil per persoon
“Het verschilt per persoon dus heel erg hoeveel onderzoekwerk er nodig is. Als een Nederlander bijna zijn hele leven in België heeft gewoond en een Nederlands paspoort is blijven aanvragen, dan is het – na het aanleveren van de juiste documenten – klaar is Kees.” Simone en haar team bekijken het dus zorgvuldig, zaak per zaak. Ook zit op iedere zaak een functiescheiding. Dezelfde collega mag nooit zowel de aanvraag, het onderzoek als het uitreiken van het paspoort doen. “Dat maakt ons werk zo boeiend.”
Veel kennis in Breda
Breda startte in 2015 met deze afdeling. “Ik werkte eerst vijf jaar op een consulaat in Antwerpen. Toen dat sloot, kwam ik in Breda terecht begin 2016. In totaal doe ik dit werk nu ongeveer twaalf jaar en nog steeds zie ik nieuwe gevallen. Dat maakt het werk zo leuk: geen dag of casus is hetzelfde. Ook verandert de wetgeving continu. Zo kon tot 1985 enkel de vader zijn nationaliteit doorgeven. Wat voorheen gold, kan nu niet meer gelden en omgekeerd. We hebben met z’n allen heel veel kennis in Breda opgebouwd en daar ben ik ongelofelijk trots op.”